واکنش مقاومت به خشکی و شوری چهار گونه بادام وحشی (amygdalus scoparia spach, a. arabica oliver, a. elaeagnifolia spach,a. haussknechtii bornm) در شرایط گلخانه و هیدروپونیک(در منطقه کره بس لردگان)

بادام وحشی یکی از گونه های درختچه ای مهم و با دامنه بوم شناختی وسیع در ایران است. وضعیت نامناسب بوم نظام جنگلی زاگرس و ضرورت استفاده از گونه های درختچه ای موجب توجه به این گونه در جنگلکاری ها شده است. آگاهی از تأثیر عوامل رویشگاهی در تحمل تنش های محیطی باعث موفقیت بیشتر برنامه های اجرایی احیای جنگل ها خواهد شد. برای دستیابی به اثر عامل رویشگاهی ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی بر مقاومت به خشکی و شوری چهارگونه بادام وحشی شامل a. arabica, a. scoparia, a. haussknechtii, amygdalus elaeagnifolia بذر این گونه ها از سه کلاسه ارتفاعی شامل 1600 تا 1800، 1800 تا 2000 و 2000 تا 2200 متر از سطح دریا در رویشگاه کره بس جمع آوری و پس از تیمار در سه مرحله شامل جوانه زنی، کشت گلخانه ای و کشت هیدروپونیک تحت تنش خشکی و شوری قرار گرفتند. برای تنش خشکی از پلی اتیلن گلیکول (6000) و با چهار سطح خشکی شامل شاهد، 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 5 نهال) و برای تنش شوری نیز از سدیم کلراید در پنج سطح شامل شاهد، 25، 50، 75 و 100 میلی مول استفاده شد. نتایج نشان داد که با تشدید تنش خشکی و شوری از طول نهال، طول اندام هوایی و وزن تر و خشک نهال ها کاسته شد و بر وزن تر ریشه افزوده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین عناصر پر مصرف، با اعمال تیمارهای خشکی بر مقادیر نیتروژن و کلسیم با کاهش فشار اسمزی افزوده شد و کمترین میزان این عناصر در نهال-های تیمار شاهد اندازه گیری شد. از میان گونه های مورد مطالعه گونه a. arabica تحت تنش خشکی و شوری بیشترین مقادیر مشخصه های رویشی را نشان داد و به نظر می رسد که کمتر تحت تأثیر خشکی و شوری قرار گرفته بود و در نتیجه مقاوم ترین گونه به شرایط تنش خشکی و شوری می باشد. همچنین نتایج نشان داد که از بین کلاسه های ارتفاعی، نهال های کلاسه ارتفاعی پایین (1600 تا 1800 متر بالاتر از سطح دریا) بیشترین مقادیر شاخص های رویشی و در مقابل، نهال های حاصل از بذر پایه های مادری ارتفاعات فوقانی (2000 تا 2200 متر) کمترین مقادیر را نشان دادند.